ढाका : गेल्या वर्षी बांगलादेशमध्ये झालेल्या हिंसक निदर्शनांमध्ये 'मानवतेविरुद्ध गुन्हे' घडल्याचा दावा संयुक्त राष्ट्रांच्या एका अहवालात करण्यात आला आहे. संयुक्त राष्ट्रांनी म्हटले आहे की शेख हसीना यांच्या सरकारने निदर्शने चिरडण्यासाठी 'मानवतेविरुद्ध गुन्हे' केले. गेल्या वर्षी ऑगस्टमध्ये बांगलादेशात हिंसक निदर्शने झाली होती. सरकारी नोकऱ्यांमधील आरक्षण रद्द करण्याच्या मागणीने हे आंदोलन सुरू झाले. पण हळूहळू निदर्शकांनी शेख हसीना यांचे सरकार बरखास्त करण्याची मागणी करायला सुरुवात केली. या काळात देशात गंभीर हिंसक घटना घडल्या, ज्यामध्ये शेकडो लोक मारले गेल्याचे वृत्त आहे. शेवटी शेख हसीना यांना भारतात पळून जावे लागले होते.

ठळक मुद्दे

• गेल्या वर्षी बांगलादेशात शेख हसीना यांचे सरकार पडले.
• माजी पंतप्रधान शेख हसीना भारतात पळून आल्या
• मुहम्मद युनूस हे बांगलादेशच्या अंतरिम सरकारचे प्रमुख आहेत.

देशात मोठ्या प्रमाणात निदर्शने झाली आणि या काळात मोठ्या संख्येने लोक मारले गेल्याचा दावा केला जात आहे. एका आंतरराष्ट्रीय वृत्तसंस्थेने संयुक्त राष्ट्रांच्या हवाल्याने म्हटले आहे की, जुलै ते 15 ऑगस्ट 2024 दरम्यान बांगलादेशात घडलेल्या घटनांच्या तपासावर आधारित या अहवालात अंदाजे 1400 निदर्शकांना गोळ्या घालून ठार मारण्यात आले, ज्यामध्ये 12 ते 13 टक्के मुले होती. गेल्या वर्षी बांगलादेशात सरकारी नोकऱ्यांमधील आरक्षण रद्द करण्याच्या विरोधात मोठ्या प्रमाणात निदर्शने झाली होती. ज्याचे लवकरच हिंसक आंदोलनात रूपांतर झाले. शेख हसीना यांच्या सरकारला सत्तेवरून हटवण्याच्या मागणीसाठी ही निदर्शने एका मोहिमेत रूपांतरित झाली. आणि शेवटी शेख हसीनाला देश सोडून पळून जावे लागले. आंदोलकांनी त्याचे घर जाळून टाकले. त्याच वेळी, त्यांचे वडील आणि बांगलादेशचे संस्थापक मुजीबुर रहमान यांचे पुतळे नष्ट करण्यात आले.

हेही वाचा - Donald Trump : डोनाल्ड ट्रम्प यांची पुतिन यांच्याशी फोनवरुन चर्चा; युक्रेन रशिया युद्ध थांबणार?

बांगलादेशातील मानवतेविरुद्धचे गुन्हे - संयुक्त राष्ट्रसंघ
संयुक्त राष्ट्रांनी म्हटले आहे की "हत्या, छळ, तुरुंगवास आणि इतर अमानवी कृत्यांसह मानवतेविरुद्ध गुन्हे केले गेले आहेत" असे मानण्यासाठी पुरावे आहेत. हा अहवाल बांगलादेशातील मानवाधिकार तपासकर्ते आणि न्यायवैद्यक तज्ञांनी पीडित, साक्षीदार, विरोधी नेते आणि कार्यकर्त्यांच्या 230 हून अधिक मुलाखतींवर आधारित आहे. तपासात असेही आढळून आले की बांगलादेशी सुरक्षा आणि गुप्तचर सेवा आणि शेख हसीना यांच्या अवामी लीग पक्षाचे सदस्य निदर्शकांवर झालेल्या हल्ल्यांमध्ये सहभागी होते. ज्यांचे उद्दिष्ट शेख हसीनाचे सरकार कोणत्याही परिस्थितीत सत्तेत ठेवणे होते.

संयुक्त राष्ट्रांच्या अहवालात असा दावा करण्यात आला आहे की बहुतेक ठार झालेल्यांना बांगलादेशच्या सुरक्षा एजन्सींनी गोळ्या घालून ठार मारले. बांगलादेशच्या अंतरिम सरकारने असा अंदाज लावला होता की, हिंसाचारात 834 लोकांचा मृत्यू झाला होता. पण संयुक्त राष्ट्रांच्या अहवालात 1400 लोकांचा मृत्यू झाल्याचा दावा करण्यात आला आहे. अहवालात म्हटले आहे की सुरक्षा दलांनी जाणूनबुजून नि:शस्त्र लोकांना गोळ्या घालून ठार मारले किंवा अपंग केले. महिलांना निषेधात सहभागी होण्यापासून रोखण्यासाठी त्यांना बलात्काराची धमकी देण्यात आल्याचेही तपासात आढळून आले. अहवालात म्हटले आहे की, मुलांना "मनमानीपणे अटक केली जात होती, अमानुष परिस्थितीत ताब्यात ठेवले जात होते आणि छळ केला जात होता."

हेही वाचा - Hajj 2025 : हज यात्रेत लहान मुलांवर बंदी, व्हिसाचे नियम कडक, नवीन पेमेंट सिस्टम - सौदी अरेबिया

"मोठ्या निदर्शनांना तोंड देत सत्तेवर टिकून राहण्यासाठी माजी सरकारने ही क्रूर प्रतिक्रिया सुनियोजित आणि समन्वित रणनीती आखली होती," असे संयुक्त राष्ट्रांचे मानवाधिकार प्रमुख वोल्कर तुर्क यांनी एएफपीला सांगितले.